Brief aan moderamen generale synode

Een drietal broeders uit Dronten hebben het moderamen van de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken een brief gestuurd met een drietal verzoeken. Het eerste verzoek betreft het herroepen van het besluit dat 50 revisieverzoeken ongegrond heeft verklaard. Het tweede verzoek is om als synode te besluiten tot een convent als een buitengewone kerkelijke vergadering. Het derde verzoek is om hangende het convent de synode te schorsen, zodat de uitkomsten van het convent richtinggevend in de besprekingen ter synode kunnen worden meegenomen. De drie verzoeken hangen met elkaar samen en hebben tot doel om de opgelopen spanningen in het kerkverband weg te nemen dan wel te verminderen, nieuw perspectief te bieden om de eenheid en het onderlinge vertrouwen in de kerken te herstellen en te komen tot werkbare oplossingen voor de gerezen problemen, in het bijzonder ten aanzien van de kwestie vrouw en ambt. 

Nieuw Convent

In het Nederlands Dagblad roept de christelijk-gereformeerde emeritus hoogleraar Den Hertog de kerken op zich te verenigen en uit te spreken tegen de op handen zijnde kerkscheuring binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken. Een oproep die velen uit het hart gegrepen zal zijn. Zijn oproep verdient warme steun van allen die de eenheid van het kerkverband ter harte gaat. Principieel gezien is dit de aangewezen weg omdat kerken die al bij elkaar horen, met elkaar verbonden zijn, niet hun verbintenis met elkaar mogen verbreken. En ook omdat een kerkbreuk veel kost; veel te veel. Het maakt meer kapot dan je lief is. Om die reden is het van belang om een kerkscheuring te proberen te voorkomen in het geloof dat veel verwacht van Jezus.

Geen legitieme synodebesluiten

Het lijkt er sterk op dat de Christelijke Gereformeerde Kerken hun crisis niet te boven kunnen komen, tenzij er een Godswonder gebeurt, uiteraard. Hoewel ds. Van der Wekken in zijn overdenking op de eerste zittingsdag van deze week van de synode indringend de vraag stelde of de synode afgevaardigden veel of weinig van Jezus verwachten, leek aan het einde van week het er meer op dat sprake was van angstige afgevaardigden in een zinkend schip zonder Jezus, hoe hard zij Zijn naam ook aanriepen en zij  tot Hem baden. Hartverscheurend om te horen. Dit gezegd hebbend mag misschien ook de vraag worden gesteld naar de legitimiteit van de besluitvorming binnen de synode van de CGK. In dubbel opzicht: zowel kerkrechtelijk als sociologisch.

Onjuist preadvies

Tijdens de bespreking van een ordevoorstel van de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken kwam onder andere aan de orde hoe revisieverzoeken op grond van artikel 31 K.O. zouden moeten worden behandeld. De indruk die daarbij in de bespreking werd gewekt, is dat, als voorwaarde voor een revisieverzoek vereist zou zijn dat het revisieverzoek een nieuw element zou moeten bevatten. Daarzonder zou een revisieverzoek ongegrond zijn. Professor Selderhuis bevestigde deze visie onder verwijzing naar kerkordes van andere kerkgenootschappen waaruit zou blijken dat als voorwaarde voor een revisieverzoek inderdaad een nieuw element vereist zou zijn. Echter, dat klopt niet. Er is sprake van een verkeerde voorstelling van zaken.

Bidden om liefde

Op zijn website blijft het Christelijk Gereformeerd Beraad er maar op hameren dat het ongewenst en ongepast zou zijn als de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken onontkoombare besluiten voor zich uit zou schuiven. Daardoor zou, zo wordt gesuggereerd, het  presbyteriaal-synodale stelsel alsmaar verder worden uitgehold door eigenwillig denken en handelen. Hoewel het artikel het niet met zoveel woorden zegt, wordt, naar mag worden aangenomen, gedoeld op het handhaven van de synodale uitspraak dat ambten niet openstaan voor vrouwen. Deze week zullen de revisieverzoeken over die uitspraak worden behandeld.

Het land uit

De groepsverkrachting die in december 2023 in het Geukerspark in Helmond door minderjarige asielzoekers plaatsvond, is te gruwelijk voor woorden. Wie de uitspraak van de strafrechter leest, schrikt ervan dat mensen tot dergelijke daden in staat zijn. Bovendien vervuld de uitspraak met intens medelijden voor die 33-jarige vrouw die hoogstwaarschijnlijk voor haar leven is getraumatiseerd. Voor dergelijke misdrijven valt niets te vergoelijken, maar zij zijn puur kwaad, zonder meer. Daarom lijkt het logisch en begrijpelijk dat minister Faber ook dit soort minderjarige asielzoekers het land wil uitzetten. Toch lijkt haar reactie meer politiek gemotiveerd en het Helmondse drama vooral gebruikt om te demonstreren dat zij het strengste asielbeleid ooit voert waardoor er opnieuw een element aan haar zondebok-politiek wordt toegevoegd. Goeddeels is het kwalijke en verwerpelijke retoriek.

Verkeerde volgorde

Na meermalen in comité te hebben vergaderd over het voorstel van de commissie Toekomst Kerkverband, heeft het moderamen een oplegger daarover vrijgegeven. De mededeling van het moderamen, na het geheim overleg van 12 oktober 2024, dat de synode in beginsel een realistisch en hoopvol perspectief voor het kerkverband zou hebben gevonden, lijkt een hyperbool te zijn. Er lijkt geen sprake van een realistisch, laat staan van een hoopvol perspectief; als er al sprake is van een perspectief, is er eerder sprake van een somber perspectief.

Strikt noodzakelijk

Naar aanleiding van het blog ‘Geheim Beraad' waarin kritiek wordt geleverd op het besluit van het moderamen om deels in comité te vergaderen, kwamen verschillende reacties. Een van de reacties was dat het blog te juridisch en te functioneel zou zijn, want een emotioneel beladen onderwerp raakt aan vertrouwelijkheid. Ook zou de keuze voor de bespreking over de toekomst van het kerkverband in comité te doen, verstandig zijn, omdat de publieke opinie afgevaardigden zouden kunnen weerhouden om zonder last en ruggespraak hun standpunten naar voren te brengen vanwege een loyaliteitsconflict met de achterban waartoe zij behoren.

Geheim beraad

Inmiddels is duidelijk dat de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken alle onderwerpen die verband houden of samenhangen met het kerkverband en zijn voortbestaan in comité gaan bespreken. Het Reformatorisch Dagblad tekent op dat deze beslissing is genomen, omdat de synode uiterst zorgvuldig wil omgaan met deze gevoelige onderwerpen. Dat lijkt een redelijk argument, maar dat is het niet.

Kwestie van interpretatie

Reina Wiskerke waarschuwde de lezer in haar column van 25 juni 2024 dat argwaan tegen beoogd minister Faber geen goede reden is om haar woorden bij voorbaat anders uit te leggen dan ze betekenen. En Wiskerke heeft gelijk dat zorgen hebben over demografische ontwikkelingen wat anders is dan een omvolkingstheorie. Die woorden kunnen gelet op hun betekenissen niet zomaar tegen elkaar worden uitgewisseld. Zorgen hebben over demografische ontwikkelingen is nu eenmaal geen omvolkingstheorie. Echter, in het geval van mevrouw Faber is er geen sprake van dat, gemotiveerd door argwaan, anderen mevrouw Faber haar woorden anders uitleggen dan dat ze betekenen, maar is het mevrouw Faber zelf die een bepaalde uitleg aan haar eigen woorden geeft.

Podcast met Egas

Op 14 juni jongstleden was in de podcast ‘Dick & Daniël geloven het wel’ van het Nederlands Dagblad de Christelijke Gereformeerde dominee Egas uit Damwoude te gast. In de podcast kon ds. Egas zijn visie geven op de kerkelijke problemen binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken, die zich in het bijzonder toespitsen op de kwestie vrouw en ambt. De inhoud van het gesprek viel bepaald niet mee. In de podcast kwamen de visie op het kerkverband, de betekenis van de kerkorde, synodale besluiten en het Schriftverstaan over vrouw en ambt aanbod. Ds. Egas hield ogenschijnlijk een logisch en consistent verhaal, maar wie goed luisterde, moet vaststellen dat zijn boodschap teleurstellend, inconsistent en soms eenvoudigweg onjuist was. Dat staat het zoeken van vrede binnen het kerkverband uiteindelijk eerder in de weg dan dat zij daaraan bijdraagt.

Kabinetsdeelname

Met Eppo Bruins krijgt Nederland ongetwijfeld een goede minister van onderwijs. Dat is in deze ook niet het probleem. Het probleem is dat een oud-Kamerlid van de ChristenUnie deelneemt aan een kabinet met de PVV. Kennelijk leeft nog steeds de gedachte dat, zolang volksvertegenwoordigers door middel van eerlijke en vrije verkiezingen verkozen zijn, ze per definitie democratisch zijn gelegitimeerd. En daarmee zijn de standpunten van de PVV in feite niet meer dan controversiële politieke standpunten. Dat de PVV als grootste fractie in de Tweede Kamer onderdeel uitmaakt van het kabinet is dan even logisch als andere partijen regeringsverantwoordelijkheid nemen, zoals bijvoorbeeld NSC. Daarmee wordt de indruk gewekt dat er geen gevaar schuilt in kabinetsdeelname van de PVV en dat, voor zover dat gevaar er is, dat controleerbaar is door de afspraken in het hoofdlijnenakkoord.